In de afgelopen jaren is de vraag naar jeugdzorg in Nederland aanzienlijk toegenomen, wat heeft geleid tot stijgende kosten en groeiende zorgen over de duurzaamheid en effectiviteit van het huidige systeem. De Nederlandse jeugd wordt geconfronteerd met diverse uitdagingen die hun mentale gezondheid en welzijn beïnvloeden. Deze uitdagingen omvatten onder andere de impact van de coronapandemie, onderwijsprestatiedruk, de invloed van sociale media en zorgen over toekomstige vooruitzichten op het gebied van huisvesting en klimaatverandering. De toename van jeugdzorggebruik signaleert een duidelijke behoefte aan hervorming.
In 2023 is de Hervormingsagenda Jeugd definitief goedgekeurd, bekrachtigd en voorgelegd aan zowel de Tweede als de Eerste Kamer. Belanghebbende partijen, waaronder cliëntenorganisaties (MIND en Ieder(in)), beroepsverenigingen (Samenwerkende Beroepsverenigingen Jeugd), zorgaanbieders (Branches Gespecialiseerde Zorg voor Jeugd), gemeenten (VNG) en de nationale overheid, hebben na raadpleging van hun achterbannen in dat jaar consensus bereikt. Deze overeenstemming onderstreept de unanieme instemming met de agenda, wat de start markeert van de hervorming binnen de jeugdzorg sinds 2015, waarbij alle betrokken partijen zich verbinden aan een ingrijpende verbetering van het zorgstelsel voor jongeren.
In de Hervormingsagenda Jeugd is onder andere afgesproken dat de inkoop van jeugdhulp wordt vereenvoudigd. Daarnaast wordt ingezet op landelijke, niet-vrijblijvende standaardisatie van contracten en verantwoording voor jeugdhulp die regionaal en landelijk wordt ingekocht. Hoe is het met de voortgang van die standaardisatie?
Om de doelstellingen van de hervormingsagenda te realiseren, zijn er meerdere projectteams samengesteld. Tijdens een recente bijeenkomst heeft de projectgroep die verantwoordelijk is voor de Hervormingsagenda Jeugd de voortgang besproken en belangrijke actiepunten voor de komende periode uiteengezet. De bijeenkomst stond in het teken van het standaardiseren van de inkoop van jeugdhulp, een proces dat zal bijdragen aan een effectievere en efficiëntere jeugdzorg.
De projectgroep werkt momenteel aan de voorlopige uitgangspunten van deze standaardisatie, die in maart aan de stuurgroep (verantwoordelijk voor besluitvorming) gepresenteerd zullen worden. Deze uitgangspunten zullen de basis vormen voor verdere ontwikkeling en afstemming van de inkoopprocessen. Naast het vaststellen van deze uitgangspunten, wordt er ook een uitgewerkte veranderstrategie ontwikkeld. Deze strategie, inclusief een communicatieplan, zal de kernboodschappen bevatten die nodig zijn om alle betrokken partijen te informeren en mee te nemen in het veranderingsproces.
Ook het onderhoud van de standaardisatie krijgt aandacht. De projectgroep buigt zich over het proces om het onderhoud van de gestandaardiseerde elementen te waarborgen. Het streven is om eenvoud en duidelijkheid te creëren in de verwachtingen en verantwoordingsmechanismen.
Met het oog op de toekomst begint vanaf 1 juli 2024 de tweede fase van de implementatie. In deze fase worden de definitieve product- en dienstomschrijvingen vastgesteld, die als fundament zullen dienen voor de nieuw ingerichte jeugdzorg.
De afronding van deze uitgangspunten en de veranderstrategie wordt tegen eind mei 2024 verwacht. Dit zal leiden tot een definitieve vaststelling van de aanpak en planning voor de implementatie van de hervormingen. Het uiteindelijke doel van de projectgroep is om tegen 2028 een volledig gestandaardiseerd en efficiënt functionerend jeugdzorgsysteem te hebben. Dit systeem zal rekening houden met de diverse regionale behoeften en biedt gemeenten de vrijheid om de zorginkoop af te stemmen op hun lokale situatie.
De projectgroep benadrukt dat, hoewel de focus ligt op het standaardiseren van processen, er binnen elke organisatie specifieke vraagstukken zullen zijn die aandacht vereisen. Elke organisatie wordt daarom aangemoedigd om na te denken over de invloed van deze veranderingen op hun eigen werkprocessen en hoe zij kunnen bijdragen aan de vermindering van administratieve lasten.
Met de bespreking van deze punten is er een helder pad geschetst voor het vervolg van de implementatie van de Hervormingsagenda Jeugd. De projectgroep roept alle belanghebbenden op om een actieve rol te spelen in dit transformatieproces. Samenwerking en voortdurende dialoog worden beschouwd als fundamentele uitgangspunten die ons zullen helpen om de essentiële hervormingen succesvol en ten behoeve van toekomstige generaties door te voeren.
